Irene van de Giessen is bedenker en oprichter van Hersteltalent. Hersteltalent krijgt een plaats in het pand in Nieuw Middelburg waar de Zeeuwse Huiskamer ook gevestigd is. Maar we gaan meer doen dan samenwonen, we gaan ook samen werken. Daarom gingen we in gesprek aan met Irene. Allereerst om te vragen wat Hersteltalent doet en daarna om te bespreken hoe de samenwerking eruit gaat zien.
Wat is Hersteltalent?
Een zelfregiecentrum. We zijn er voor mensen die om allerlei redenen moeite hebben om hun plek te vinden in onze maatschappij. Vaak gaat het om mensen die zich kwetsbaar voelen door de manier waarop hun leven is verlopen. Vaak hebben zij psychische klachten of niet aangeboren hersenletsel. Maar er komen bijvoorbeeld ook mensen langs die chronische gezondheidsproblemen hebben zoals reuma of diabetes. In de eerste plaats willen we ze een plek geven waar ze kunnen zijn. En dat zonder dat een hulpverlener gelijk vraagt: “Wat is je doel; wat wil je bereiken?” We zijn een aanvulling op behandelende instanties. We gaan uit van de eigen kracht van mensen en van hun eigen zelfredzaamheid. Het begint ermee dat we ze het gevoel geven dat ze er mogen zijn en dat ze goed zijn zoals ze zijn.
En dan?
We hebben een drieledige aanpak. We gaan uit van:
-de kracht van ervaringen
-potentiële herstelmogelijkheden en creativiteit
-aansluiten op bestaande wensen, ook door middel van coaching
Net als bij de Zeeuwse Huiskamer hangt wat we doen af van wat de vraag is. Dus dat verschilt van persoon tot persoon en van plek tot plek.
Dat klinkt heel breed. Kun je een voorbeeld geven?
We krijgen mensen binnen die prima kunnen functioneren op mbo- of -niveau, maar die nauwelijks kunnen praten, of mensen die vreselijk in de war zijn. In de maatschappij is vaak geen plek voor ze en ze willen zo graag meedoen. Als je pijn in je rug hebt, is dat geaccepteerd, maar bij psychische aandoeningen of niet aangeboren hersenletsel op de werkvloer is het lastig. Mensen worden soms als paria’s behandeld en niet serieus genomen. Die discriminatie en stigmatisering is er gewoon.
Saskia is zo’n voorbeeld. Zij heeft een hbo-opleiding gedaan. Daarna is zij zich vooral gaan identificeren met de psychische aandoening die bij haar werd vastgesteld. Haar leven draaide om ziekte. Ze had nauwelijks nog een andere rol dan de patiëntrol. Zo stelde ze zichzelf ook voor. Langzamerhand zijn we op haar verzoek de schoonheid in de ervaringen gaan onderzoeken die anderen vooral als ziekte betitelden. Een psychose/manie was voor haar zoveel meer dan wat er ooit door behandelaren over was gezegd. Door dit proces van zelfonderzoek kreeg ze de moed om haar lang bestaande droom om een Leefmuseum op te richten weer voor ogen en inmiddels is het geen droom meer. Het Leefmuseum is er inmiddels en ze doet belangrijk werk met andere mensen die net als zij soms tijdelijk of langer hun dromen kwijt zijn.
Maar ja, als werkgever zit je niet te wachten op een verwarde werknemer die een stoel door de ruiten gooit.
Ik begrijp dat het voor veel mensen moeilijk is om de sensationele krantenberichten van de feiten te scheiden, maar 43,5 procent van de volwassen Nederlandse bevolking heeft ooit een psychische aandoening gehad, En op jaarbasis heeft bijna een vijfde van de volwassenen een psychische aandoening. Reken maar uit. Dat zijn heel veel mensen, maar zoveel stoelen gaan er nou ook weer niet door ruiten. Er is een grote variëteit aan psychische klachten die mensen kunnen ervaren, maar bij een heel klein deel van hen zie je dit soort gedrag. Overigens is het ook goed om te zeggen dat mensen met psychische aandoeningen veel vaker slachtoffer zijn van geweld dan dat zij geweld tegen andere mensen gebruiken. Wat veel meer voorkomt, is dat mensen zich terugtrekken en stiller worden. Juist omdat zij zo met de gevolgen worden geconfronteerd van de vooroordelen die er leven rond hun psychische aandoening. En dan nog: mensen krijgen een diagnose zoals borderline, schizofrenie of depressie, maar er is er geen een hetzelfde. Het blijft goed om te bedenken dat een diagnose soms handig kan zijn, maar het kan nooit het label zijn waarop je als mens wordt beoordeeld. Het is slechts een van de manieren waarop je naar gezondheidsklachten kan kijken.
Wat is de aanvullende waarde van een zelfregiecentrum?
Een zelfregiecentrum is een plek waar mensen gewoon mogen zijn wie ze zijn. Waar niet perse iets ‘moet’. En waar andere mensen die ervaring hebben met wat het betekent om kwetsbaar te zijn in het leven naar je luisteren of samen met je kijken hoe je weer inhoud aan het leven kunt geven. De mensen die bij Zelfregiecentrum Middelburg werken hebben een opleiding gehad om hun ervaring en de kennis de zij hieruit hebben opgedaan deskundig in te zetten. Hierin zijn (levens)verhalen belangrijk. We stimuleren mensen om te kijken naar datgene wat hen in het leven is overkomen en waardoor ze zich kwetsbaar voelen. Van daaruit praten we met mensen over hun wensen en wat zij graag zouden willen bereiken..
Is er daarbij een bepaald beginpunt?
Iedereen is anders, maar het beginpunt is ALTIJD het eigen verhaal. Van daaruit kijken we of we iets voor iemand kunnen betekenen.
Wat gaan jullie in Middelburg doen?
We hebben drie keer per week (maandag, woensdag en vrijdag) de mogelijkheid voor mensen om binnen te lopen en een kopje koffie of thee te drinken. Er zijn altijd mensen aanwezig die indien gewenst naar iemand verhaal kunnen luisteren. Daarnaast bieden we ook een aantal cursussen aan die mensen in staat stellen om betekenis te geven aan datgene wat hen in het leven overkomt of om dichter bij hun eigen kracht te komen.
En de samenwerking met de Zeeuwse Huiskamer?
De samenwerking met de Zeeuwse huiskamer is voor ons een unieke mogelijkheid om te laten zien waar wij een meerwaarde kunnen hebben. Samen zullen we in de wijk mensen interviewen en erachter proberen te komen wat voor hen het wonen in de wijk betekent, wat men nodig heeft om dit op termijn te kunnen blijven doen en wat er eventueel gemist wordt in de wijk. We zijn heel benieuwd wat dit voor beide partijen zal gaan betekenen, maar gaan er vanuit dat de samenwerking van grote waarde zal blijken.
